Topraklama nasıl ölçülür? Elektrik tesisinin topraklama ve yalıtkanlık direnci ölçümü nasıl yapılır? Meger ne işe yarar? Ölçüme uygun aletler nelerdir? Nelere dikkat edilmelidir? . . . .
Topraklama Ölçüm Raporu‘mu almak istiyorsunuz?
İş güvenliği çalışmaları kapsamında Topraklama Ölçüm Raporu hizmetlerimizden faydalanmak için hemen bizi arayın.
İstanbul +90 216 452 89 56 – Kocaeli +90 262 721 45 25
Bilgi ve teklif almak için lütfen irtibata geçiniz.
mail adresimiz: info@topraklama.com
TOPRAKLAMA DİRENCİNİ ÖLÇME
Toprak ve Yalıtkanlık Direnci Ölçen Aletler
Büyük yalıtkanlık dirençlerinin ölçülmesinde, pilli ohmmetreler kullanışlı değildir. Çünkü pilin emk „i çok küçük, yalıtkan dirençlerinin değeri ise çok büyük olduğundan aletten, yeteri derecede akım geçmez.
Bunun için yalıtkanlık dirençlerinin ölçülmesinde üreteç olarak el manyetosu kullanılır. (Günümüzde bu tip megerler yerine manyetosuz dijital megerler de kullanılmaktadır.) Bunlar genel olarak 100, 250, 500, 625, 1000, 1250, 2500 ve 5000 Volt üreten doğru akım üreteçleridir. Yalıtkanlık deneyi, ne kadar yüksek gerilimle yapılırsa, alınacak güvenlik tertibatları da o kadar iyi olur. Yalıtkanlık direncini doğrudan doğruya ölçen ölçü aletlerine MEGER denir. Bunlar esas itibariyle özel tipte imal edilmiş portatif ohm metrelerdir.
Çeşitleri ve Yapıları
Yüksek yalıtkanlık dirençlerinin direkt olarak ölçülmesinde çeşitli tip megerler kullanılmakla beraber, burada pratikte çok kullanılan iki tipinden bahsedilecektir.
- Mıknatıs göstergeli megerler
- Çapraz bobinli megerler
Bunların her iki tipinde de bilhassa generator (manyeto) kısmında ufak tefek değişiklik olmakla beraber, prensipler hep aynı; yalnız ölçü aletleri kısmı farklıdır. Bu generatörlerde manyeto kolunun çevrilmesi ile indüksiyon bobininde meydana gelen gerilimle, ölçü aleti kısmı ve ölçülecek direnç beslenir. Megerlerin manyeto kolları elle çevrildiği gibi, motorla çevrilen tipleri de vardır.
Çapraz bobinli meger
Topraklama Direncini Ölçme
Tanımı ; Topraklayıcının yayılma direnci ile topraklama iletkeninin direncinin toplamıdır.
Topraklama Direnç Ölçme Düzeneğini Kurma
Ölçme düzeneği için şekilden faydalanabiliriz. Ölçü aletinin çubukları topraklama elektroduna 10‟ar metre aralık olacak şekilde toprağa çakılır (Bu ölçmede dijital meger kullanılmıştır.).
Digital topraklama direnç ölçüm megeri
Topraklama Direnç Ölçme İşlem Sırası
- Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi bağlantıyı yapınız.
- 2/3 elektrot metot düğmesini 3 elektrotlu ölçüm konumuna getiriniz.
- Yardımcı topraklama direnci değerlerini yardımcı topraklama direnci aralığı içinde C ve P için kontrol ediniz.
- Uygun direnç aralığını kullanarak ölçümü gerçekleştiriniz.
- İşletme topraklaması: 2 Ohm( En fazla)
- Koruma topraklaması: 4 Ohm
- Paratoner: 10 Ohm
- OG koruma: 5 Ohm olmalıdır.
Üç elektrotlu topraklama ölçüm düzeneği
Topraklama Direnç Ölçümünde Dikkat Edilecek Hususlar
Topraklayıcı ile ölçü aleti uçları arasındaki mesafe Şekil 3.2‟de gösterildiği gibi 10 metre aralıklarla olmalıdır. Ölçüm işlemi gerçekleştirilirken buna dikkat etmek gerekmektedir. Çubukları çakacağımız yerler ölçme işleme yapmadan ıslatılmalıdır. Kablolar bağlantı maşalarından iyi bir şekilde tutturulmalıdır. Ölçüm yapılırken elektrotlara değmemek gerekir.
Yalıtkanlık Direncini Ölçme
Yalıtkan Direnç Tanımı
Elektrikle çalışan tüm cihazlar, akım kaynaklarından ne kadar uzakta olurlarsa olsunlar, bunların birbirine olan irtibatlarını iletken teller yapar. Yalnız enerjinin, cihazlara iletimi sırasında bu iletken teller içinden geçen akım, bazı sebeplerden başka yollara sapar.
İletken içinden geçen akımın başka yollara sapmaması, istediğimiz cihazlardan veya istenen yerlerden geçebilmesi için bu teller kullanma yerlerine göre yalıtılır. Örneğin kablolarda; plastik, lastik, kâğıt, bobinaj tellerinde pamuk veya vernik, havaî hatlarda; cam veya porselen izolatör gibi yalıtkanlar kullanılır. İşte yalıtkan maddelerin, elektrik akımına karşı gösterdikleri bu dirence “yalıtkanlık direnci” denir. Yalıtkanlık direncine yalıtım direnci veya izolasyon direnci de denmektedir.
Yalıtkanlık Direnci Ölçüm Çeşitleri
Yalıtkanlık direncinin ölçümü iki şekilde yapılır.
- Her iletkenin toprağa karşı yalıtımı
- İletkenlerin birbirine karşı yalıtkanlığı
İletken ile toprak arası yalıtkanlık ölçümü ve İletkenler arası ölçüm
Yalıtkanlık Direnç Sınır Değeri
Yalıtkanlık direncinin değeri şebeke geriliminin 1000 katından küçük olmamalıdır.
Yani: 380 Voltluk bir şebekede 380.000 W , 220 Voltluk bir şebekede 220.000 W ‘dan yüksek yalıtkanlık direnç değeri olmalıdır.
Yalıtkanlık Direnç Ölçme Düzeneğini Kurma
Ölçme düzeneği kurulurken iletkenlerin toprağa karşı yalıtkanlığı ölçülecekse megerin bir ucu toprağa diğer ucu da iletkene bağlanır. İletkenlerin birbirine karşı yalıtkanlığı ölçülürken ise şekilde görüldüğü gibi montaj gerçekleştirilir.
Yalıtkanlık Direnç Ölçme İşlem Sırası
- Yapılmış tesisatın anahtarlarını kapatınız. Bu durumda devrede hiç bir alıcı olmamalıdır.
- Megerin bir ucunu toprağa diğer ucunu tesisat iletkenlerinin birine bağlayınız.
- Direnç değerini ölçü aletinden okuyunuz.
- Aynı işi tesisatın diğer iletkenleri için de yapınız.
İletkenlerin birbirine karşı yalıtkanlığını ölçmek için:
- Megerin her iki ucunu tesisatın iki iletkenine bağlayınız.
- Direnç değerini meger üzerinden okuyunuz.
- Ölçülen direnç değeri gereken değerden küçükse tesisat yalıtımı iyi değildir.
Yalıtkanlık Direnç Ölçümünde Dikkat Edilecek Hususlar
Yalıtkanlık direnci ölçülürken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulur:
- Linye sigortaları enerji kesme durumunda olmalıdır.
- Bütün almaçlar devreden çıkarılır.
- Bütün anahtarlar kapatılır. (Alıcılar devre dışı)