Sıkça Sorulan Sorular

  • Topraklama Nedir?

Topraklama, elektrikli işletme araçlarının (generatör, transformatör, motor,kesici, ayırıcı, direk, aydınlatma armatürü, buz dolabı, çamaşır makinası, tesisinizde bulunan elektrikle çalışan tüm makineler  v.b.) normal çalışma sürecince gerilim altında olmayan metal kısımlarının bir topraklama iletkenleriyle toprak içinde bulunan topraklama elektrodlarına bağlanmasıdır.

  • Topraklama Yapılması Zorunlu Mudur?

Topraklama 21.08.2001 Tarih ve 24500 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğinin” 7. ve 10. maddeleri gereğince topraklama zorunlu hale getirilmiştir.

  • Topraklama Ölçümleri Zorunlu Mudur?

Topraklama tesisinin kontrol edilmesi, topraklamalar yönetmeliği ve İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nde zorunlu hale getirilmiş, kontrollerle ilgili periyotlar bu iki yönetmelikte verilmiştir.

  • Topraklama Hangi Amaçla Yapılır?

Topraklamayı yapılma amaçlarına göre üçe ayırabiliriz,

  1. Koruma Topraklaması; İnsanları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için işletme araçlarının aktif olmayan metal kısımlarının topraklanması.
  2. İşletme Topraklaması; İşletme akım devresinin, tesisin normal işletilmesi için topraklanması.
  3. Fonksiyon Topraklaması; Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklama.

– Alçak Gerilim İçin Şebeke Çeşitleri Nelerdir?

Yönetmelikler alçak gerilim şebekelerinde kullanılmak üzere, temel olarak üç çeşit Topraklama bağlantısı bildirmektedir. Bağlantı şekillerini belirleyen isimlerde ilk harf trafonun sıfır noktasının toprakla bağlantı durumuna işaret etmektedir.

T Toprağa bağlı,

I Topraktan yalıtılmış.

İkinci harf ise cihazların toprağa bağlantı durumunu göstermektedir.

T Toprağa bağlı

N sıfır hattına bağlı

Bu duruma göre üç ana sistem TN, TT, IT şeklinde oluşmakta TN sistemin ise yine üç adet alt grubu meydana gelmektedir.

TN-C, TN-S, TN-C-S

S: Ayrık (separated)

C: birleştirilmiş (combined)

 

  • Topraklama Direnci Kaç Ohm Olmalıdır?
Koruma topraklamalarında yönetmelikte bir sınır değer bulunmamaktadır. Sınır değer hesabı sistemin türüne (TT, TN), eşdeğer değer üzerinde bulunan açma cihazlarına(sigorta,şalter vb. türü), artık akım anahtarı(kaçak akım rölesi) bulunmasına göre ölçümü yapan mühendis tarafından hesaplanmaktadır. Topraklama direncinin uygunluğu ancak bu hesap yöntemi ile belirlenmektedir.

 

  • Levha Topraklayıcı Neden Tavsiye Edilmiyor ?
Levha topraklayıcı ile şerit topraklayıcı karşılaştırıldığında aynı malzeme miktarı için şerit topraklayıcıda yayılma direncinin yaklaşık % 66 azaldığı hesaplanmaktadır. Bu nedenle levha topraklayıcı yerine şerit topraklayıcı kullanmak daha ekonomik olmaktadır. Ayrıca levha topraklayıcı için levhanın üst kenarı toprak yüzeyinin en az bir metre altında kalmalıdır ve direnç değerini düşürmek için birden fazla levha kullanılması durumunda levhalar arasında 3 metreden az olmamak üzere boşluk bırakılmalıdır. Bu durumlarda kurulum aşamasında karşılaşılan zorlukları artırmaktadır.

 

  • Topraklama Ölçümünü Kimler Yapabilir?
 25.04.2013 tarih ve 28628 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları” yönetmeliğinin Ek-III “Bakım, Onarım ve Periyodik Kontroller ile İlgili Hususlar”, madde 2.3.2 gereğince elektrik tesisatı, topraklama tesisatı, paratoner tesisatı ile akümülatör ve transformatör ve benzeri elektrik ile ilgili tesisatın kontrolleri periyodik olarak ve elektrik mühendisleri,elektrik tekniker veya yüksek teknikerleri tarafından yapılır.

 

  • Yıldırımdan Korunmak İçin Paratoner Tek Başına Yeterli Midir ? 
 Hayır. Paratoner bir dış yıldırımlık çeşididir. Bina ve canlıları yıldırımın etkisine karşı koruma görevi için kullanılır ancak elektrik sistemini ve cihazları koruyamaz. Bunun için iç yıldırımlık ürünleri kullanmak gerekir. Yıldırımlık sistemlerinin görevlerini yapmaları için sağlıklı çalışan bir topraklama sistemi gereklidir. Son olarak tesiste eş potansiyelleme yapılmış ve tüm bu sistemler potansiyel dengeleme baralarında birleştirilmiş olmalıdır. Sonuç olarak, yıldırımdan korunma sisteminin tam anlamıyla çalışması için, Dış yıldırımlıklar, İç yıldırımlıklar, Topraklama sistemi ve Potansiyel Dengeleme yapılması gereklidir.

  • Dış Yıldırımlık Sistemini Temel Topraklamaya Bağlayabilir miyiz ?

Bina da bulunan dış yıldırımlık, UPS gibi fonksiyon topraklamalarını da  potansiyel dengeleme (eş potansiyel) barasına bağlamak gereklidir. Böylece tesisin tamamı aynı potansiyel de olacak ve olası bir hata durumunda potansiyel farkının insan üzerinden akarak elektrik çarpmasına neden olmasının önüne geçilecektir.